รอยเท้าหรือร่องรอยในการท่องอินเทอร์เน็ต จะมีวิธีการป้องกันและลบอย่างไร เพื่อความเป็นส่วนตัว ~ หวังฟันเจ้า

หลายคนคงจะเคยสงสัยและได้ยินมาบ้างว่า การท่องเน็ตควรระวังในการที่เว็บต่างๆ จะเก็บข้อมูลส่วนตัวของเราไปโดยที่เราไม่รู้ตัว บทความนี้เป็นการอธิบายคร่าวๆ ให้เห็นภาพว่าการเก็บข้อมูลดังกล่าวคืออะไร ทำอย่างไร แล้วข้อมูลเหล่านั้นมีผลกับเราอย่างไร

เมื่อเราท่องเน็ต

ปกติแล้วเมื่อเราท่องเน็ตกันโดยเฉพาะการท่องเว็บต่างๆ ตัวเว็บเหล่านั้นมักจะสร้างและเก็บร่องรอยของเราไว้ ว่าเราเป็นใคร (IP อะไร) มาจากไหน และกำลังจะไปไหน ร่องรอยที่เก็บนั้น เช่น

IP Address: เมื่อคุณเริ่มต่ออินเตอร์เน็ตแต่ละครั้ง คุณจะได้รับแจกเลข IP Address จากผู้ให้บริการอินเตอร์เน็ต (ISP) ซึ่งเลขนี้จะอยู่ในรูปแบบ aaa.bbb.ccc.ddd เช่น 98.12.45.119 (มันจะมีความหมายอย่างไร ไม่อยู่ในจุดประสงค์ของเรื่องที่กำลังจะคุยนี้ รู้ไว้แต่ว่ามันคือเลขประจำเครื่องเรา สำหรับการต่ออินเตอร์เน็ตในครั้งนั้น และณ.เวลานั้น ) สำหรับผู้ใช้ตามบ้านทั่วไป เลขนี้แทบจะไม่เหมือนกันในการต่อเน็ตแต่ละครั้ง (เมื่อคุณต่อเน็ต คุณจะได้เลขนี้มา และใช้มันจนคุณเลิกต่อเน็ต หรือเน็ตหลุด เมื่อคุณต่อเน็ตอีกครั้งใน 1 นาทีถัดมา คุณจะได้เลขชุดใหม่ที่อาจจะเหมือนเดิม หรือไม่เหมือนเดิมก็ได้) และแน่นอนว่า ผู้ให้บริการอินเตอร์เน็ตย่อมต้องบันทึกเลขนี้ไว้ ว่าใครเป็นคนใช้มัน และใช้ในช่วงวันเวลาใดบ้าง
Cookies: ไม่ใช่ขนมที่เรากินกันนะ แต่อันนี้เป็นศัพท์เทคนิค หมายถึงไฟล์เล็กๆ ที่เว็บแต่ละเว็บ (ที่เราท่องไป) สร้างขึ้นไว้ในเครื่องเราเอง ปกติแล้วไฟล์นี้จะใช้เก็บข้อมูลการท่องเว็บของเรา เช่น IP Address, ชื่อผู้ใช้, วันเวลา, หน้าเว็บที่เข้าไป, การทำธุรกรรม และอื่นๆ ทั้งนี้ก็แล้วแต่ว่าเว็บนั้นอยากจะเก็บข้อมูลอะไรบ้าง (แต่ cookies นี้ไม่สามารถอ่านข้อมูลจากไฟล์อื่นๆ จากเครื่องของเราได้ ข้อมูลใน cookies ต้องเป็นข้อมูลที่เกิดระหว่างการท่องเว็บนั้นๆ เท่านั้น)
Data: อันนี้เป็นข้อมูลที่เว็บที่เราท่องไปนั้น เก็บรวบรวมไว้ที่ฐานข้อมูลของเว็บเอง เราไม่สามารถรู้ได้ว่าเว็บจะเก็บอะไรบ้าง แต่ก็คล้ายๆ กับ Cookies นั่นแหละ เพียงแต่คราวนี้มันอยู่ตัวเซิร์ฟเวอร์ที่ให้บริการเว็บ ไม่ได้อยู่บนเครื่องเราเอง

ร่องรอยที่ทิ้งไว้ นำไปทำอะไรได้

ยกตัวอย่างสั้นๆ ซึ่งเป็นกรณีทั่วไปก็แล้วกัน หากเว็บนั้นเก็บเลข IP ของเราไว้ พร้อมวันเวลาที่เราใช้งาน แล้วสามารถนำเลข IP นั้นไปเปรียบเทียบกับข้อมูลจากผู้ให้บริการอินเตอร์เน็ต (ISP) ได้ (ซึ่งแน่นอนว่า ISP จะต้องร่วมมือด้วยนะ) ก็จะทำให้ทราบว่า ใครเป็นผู้ใช้หมายเลข IP นั้น (โทรศัพท์เบอร์อะไร ที่อยู่ ชื่อ นามสกุล)
แต่หากเป็นข้อมูลส่วนตัวที่เรากรอกเข้าไปที่หน้าเว็บเพื่อทำธุรกรรม เช่น ชื่อ นามสกุล เลขบัตรต่างๆ เบอร์โทร ที่อยู่ และอื่นๆ อันนี้ยังไงคุณก็ต้องกรอกลงไป หลังจากกรอกแล้วก็ต้องขึ้นกับว่าข้อมูลที่เรากรอกไปนั้น ทางเว็บจะนำไปเก็บอย่างไร มีการเข้ารหัสหรือไม่ ส่งต่อไปให้ใคร และที่สำคัญที่สุดก็คือ ทางเว็บนำไปทำอะไร?
เมื่อทราบดังนี้แล้ว เราคงจะเห็นกันว่าข้อมูลที่ทางเว็บเก็บไว้นั้น แบ่งได้เป็น 2 อย่างคือ

ข้อมูลทางเทคนิค เช่น IP Address, ที่มา, ที่ไป, วันเวลา, cookies และอื่นๆ
ข้อมูลส่วนตัว เป็นข้อมูลที่เรากรอกเข้าไปเอง เช่น ชื่อ นามสกุล เลขบัตร เป็นต้น

แล้วเราจะปกป้องข้อมูลของเราอย่างไร

การปกป้องข้อมูลคงทำได้บ้างในบางกรณี (ไม่ทั้งหมด) แต่มีคำแนะนำสำหรับการปกป้องข้อมูลคร่าวๆ คือ

การปกป้องข้อมูลทางเทคนิค อันนี้ก็ต้องใช้วิธีทางเทคนิคเข้าช่วย เช่น การ่องเว็บแบบปกปิดตัวตน (Anonymous Surfing), การใช้เครื่องมือช่วย เพื่อกำจัดร่องรอยข้อมูลต่างๆ
การปกป้องข้อมูลส่วนตัว อันนี้มีข้อเสนอแนะกว้างๆ คือ

ให้สังเกตว่าข้อมูลที่ให้เรากรอกนั้น มันสมเหตุสมผลมากน้อยเพียงใด ให้กรอกเกินความจำเป็นหรือไม่ เช่น ให้สมัครสมาชิกธรรมดา แต่ดันถามเลขบัตรเครดิตด้วย, อยู่ๆ ส่งอีเมล์มาหาเรา ว่าปรับปรุงระบบใหม่ หรือมีโปรโมชั่นพิเศษ แต่ต้องให้เรากรอกชื่อและรหัสผ่านด้วย ยังมีกรณีอื่นๆ อีกมากมาย ถ้าเป็นเช่นนั้น ก็สงสัยไว้ก่อนเลยว่า เว็บนั้นมีพฤติกรรมน่าสงสัย

อย่าใช้ชื่อ, รหัสผ่าน และอีเมล์ เหมือนๆ กันที่ทุกเว็บที่เราไปเป็นสมาชิก หรือทำธุรกรรม เพราะมีความเสี่ยงอย่างมาก หากวันใดที่เราต้องเสียรู้ข้อมูลเหล่านี้ๆ จะได้จำกัดวงความเสียหายไว้ได้ ถึงมันจะยุ่งยากในการจดจำ แต่ปลอดภัยในระยะยาว (อย่าบันทึกข้อมูลเหล่านี้ไว้ในกระดาษ หรือในเครื่อง และถ้าจำเป็น ก็หา “โปรแกรมเข้ารหัส” มาเก็บข้อมูลเหล่านี้ไว้จะปลอดภัยที่สุด)

การท่องเน็ตแบบปกปิดตัวตนคืออะไร ?

การท่องเน็ตแบบปกปิดตัวตน (Anonumous Surfing) ก็คือการท่องเน็ตแบบไม่ทิ้งหลักฐานไว้ว่าเราเป็นใคร มาจากไหน และจะไปที่ไหน คำว่า “ปกปิดตัวตน” นั้นออกจะให้ความหมายที่ไม่ตรงนักทั้งหมด เพราะบางส่วนมันเป็นการปลอมชื่อรวมเข้าไปด้วย คือถ้าเราใช้ IP หมายเลข 98.12.45.119 เราอาจปลอมตัวให้เว็บเห็นเป็น 222.111.100.20 ก็ได้เป็นต้น
ถึงจะปิดบังชื่ออย่างไรก็ตาม ข้อมูลการท่องเว็บอื่นๆ ก็ยังถูกเก็บได้โดยเว็บได้อยู่ดี (ก็เราเข้าไปในเว็บคนอื่นนี่นา) ดังนั้นในการท่องเว็บ เราต้องพิจารณาว่า อะไรที่เราปิดบังได้ อะไรที่ปิดบังไม่ได้ มิฉะนั้นความเป็นส่วนตัวของเราก็อาจถูกล้ำเส้นที่ขีดไว้ก็ได้

Posted in: การท่องเน็ตแบบปกปิดตัวตน